W 1572r. Zygmunt August, ówczesny król Polski umiera bezpotomnie. Wtedy właśnie zapoczątkowano nowy system wyboru króla – wolne elekcje. Króla wybierano zawsze po śmierci poprzedniego władcy. W tym czasie panował okres bezkrólewia i na jego czas władcę zastępował prymas zwany interrexem. Aby dokonać wyboru nowego króla zwoływano sejmiki. Okres bezkrólewia był stanem wyjątkowym w państwie. W tym czasie obowiązywały w kraju zaostrzone przepisy: nie można było prowadzić walk a nawet mieć przy sobie broni. Ustalano listę kandydatów, następnie każdy kandydat przedstawiał swoje zdanie. Wybór składał się z trzech etapów: z sejmu konwokacyjnego (ustalano na nim termin elekcji),wolnej elekcji (wybierano króla) oraz sejmu koronacyjnego(koronowano króla). Nowy król musiał podpisać dwa dokumenty: Pacta conventa (obietnice które złożył będąc kandydatem) oraz artykuły henrykowskie (zbiór najważniejszych przywilejów szlacheckich, których król zobowiązywał się przestrzegać. Jego najważniejszym punktem był punkt ostatni: szlachta ma prawo buntować się przeciwko królowi w przypadku gdy zrobi on cos niezgodnie z przyjętymi zasadami i przywilejami.).Pierwszym królem elekcyjnym został Henryk Walezy.

Comments are closed.